ใครๆก็รู้จักว่า “ นม ” นั้นดีต่อสุขภาพเพียงใด และเป็นอาหารชนิดแรกที่คนเรากินได้ตั้งแต่แรกเกิด แหล่งที่มาของน้ำนม นอกจากมารดาแล้วก็ได้มาจากสัตว์ เช่น นมแพะ นมโค แต่ที่นิยมและนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ส่วนใหญ่มักเป็นนมวัว โดยบรรจุกล่องเป็นยูเอชที นมพาสเจอร์ไรซ์ นมพร่องมันเนย ซึ่งคุณค่าอาหารที่ได้จากน้ำนมก็แตกต่างกันออกไป
ความต่างของผลิตภัณฑ์นมสดที่ทำจากนมวัวนั้นแตกต่างกัน ในเรื่องของกระบวนการผลิต ซึ่งทำให้คุณค่าสารอาหารในนมแตกต่างกันไปด้วย ผลิตภัณฑ์นมสดที่จำหน่ายใน ท้องตลาดมีทั้งนมสดธรรมดา เรียกว่า “ นมสดครบถ้วน ” ส่วนนมสดที่แยกมันเนยออกบางส่วนเรียกว่า “ นมสดพร่องมันเนย ” สุดท้ายคือนมที่แยกมันเนยออกเกือบหมด เรียกว่า “ นมสดขาดมันเนย ”
นมสดเหล่านี้จะถูกนำไปผ่านกระบวนการความร้อน เพื่อทำลายจุลินทรีย์ด้วยวิธีต่างๆ เริ่มจากนมพาสเจอร์ไรซ์ ( Pasteurized Milk ) จะผ่านกระบวนการฆ่า เชื้อด้วยความร้อนระดับต่ำที่ 63 - 72 องศาเซลเซียส รสชาตินมจะไม่เปลี่ยนไปจากเดิมสักเท่าไรมีอายุการเก็บได้ไม่กี่วัน และต้องเก็บไว้ในตู้เย็นตลอดเวลา ส่วนนมสดสเตอริไลซ์ ( Sterilized Milk ) ผ่านความร้อนระดับสูงตั้งแต่ 115 - 130 องศาเซลเซียสนาน 10 -3 0 นาที ทำให้กลิ่นนมมีกลิ่นไหม้และมีสีขาวอมเหลือง ทั้งยังสูญเสียวิตามินบี 1 ประมาณ 1 ใน 3 และวิตามินบี 12 อีกครึ่งหนึ่ง
สำหรับ นมสดยูเอชที ( Ultra-heat Treated Milk ) ผ่านความร้อนสูงมากตั้งแต่ 132 องศาเซลเซียสขึ้นไปภายในเวลาสั้นๆ (อย่างน้อย 1 วินาที) ด้วยการใช้ความร้อนสูงและใช้เวลานิดเดียวนี่เองจึงทำให้นมมีอายุการเก็บยาวนาน ไม่มีกลิ่นต้ม และคุณค่าทางอาหารถูกทำลายไปเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
ปัจจุบันมีผู้ผลิตบางรายที่เล็งเห็นถึงคุณค่าของนมวัว และอยากให้ผู้รับดื่มนมได้ดื่มนมที่มีคุณภาพและปลอดสารพิษ จึงมีการทำ “ นมออร์แกนิกหรือนมปลอดสารพิษ ” ขึ้นมา โดยการทำนมออร์แกนิกนั้นต้องเริ่มตั้งแต่ดินที่ปลูกหญ้าและธัญพืช ซึ่งเป็นอาหารของวัว ต้องปลอด จากสารเคมีและสารพิษตกค้าง ใส่ปุ๋ยอินทรีย์แทนการใช้ปุ๋ยเคมี ธัญพืชที่ให้วัวกินจะต้องไม่ผ่านการตัดแต่งพันธุกรรม ไม่ใช้สารเคมี ไม่ใช้ยาปฏิชีวนะ นมวัวที่ได้จึงเป็นนมปลอดสารพิษอย่างแท้จริง จากนั้นนำมาพาสเจอร์ไรซ์เป็นนมสด รสธรรมชาติ และปรุงแต่งรสชาติ ทั้งรสหวาน รสสตอรว์เบอร์รี่ รสช็อกโกแลต ฯลฯ ให้เลือกดื่มตามความชอบอีกด้วย ในส่วนของราคาก็พอๆ กับนมสดทั่วไป แต่ที่มั่นใจได้คือ ไม่มีสารพิษตกค้างให้รู้สึกกังวลใจในภายหลัง
สำหรับคุณค่าในนมสดประกอบด้วย โปรตีน แร่ธาตุ และวิตามินที่สำคัญต่อร่างกายชนิดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นวิตามินบี 1 (ไทอามีน) วิตามินบี 2 (ไรโบฟลาวิน) ไนอะซิน วิตามินบี 6 วิตามินบี 12 ธาตุฟอสฟอรัส และสังกะสี มีไขมันชนิดอิ่มตัวร้อยละ 60 และไขมันชนิดไม่อิ่มตัวร้อยละ 40
นมสดครบถ้วนนั้นเป็นนมสดที่ถือเป็นอาหารที่สมบูรณ์ เพราะมีสารอาหารหลากหลายทั้งโปรตีน แคลเซียม สังกะสี วิตามินเอ วิตามินบี 2 วิตามินบี 6 วิตามินบี 12 ไอโอดีน และไนอะซิน ในปริมาณที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย ซึ่งต่างจากนมสดพร่องมันเนย ซึ่งถูกขจัดมันเนยออกไปร้อยละ 50-60 เปอร์เซนต์ จึงให้พลังงานน้อยกว่านมสดครบถ้วน ซึ่งไม่ควรนำมาใช้เลี้ยงทารก หรือเด็กเล็ก ส่วนนมขาดมันเนยจะให้พลังงานเพียงครึ่งเดียวของนมสดครบถ้วน แต่มีวิตามินและแร่ธาตุใกล้เคียงกัน
ประโยชน์ของนมที่เห็นได้ชัดเจนคือ ช่วยบำรุงกระดูก เนื่องจากนมมีแคลเซียมสูง ซึ่งร่างกายนำไปสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง หากร่างกายได้รับแคลเซียมน้อยตั้งแต่ วัยเด็กและวัยรุ่นจะทำให้เป็นโรคกระดูกพรุนได้ในภายหลัง นอกจากนี้ยังมีผลการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ระบุว่า คนสูบบุหรี่ที่ดื่มนมเป็นประจำจะเป็นโรคถุงลมอักเสบน้อยกว่าคนสูบบุหรี่ที่ไม่ดื่มนมถึง 60 เปอร์เซนต์เลยทีเดียว ที่เป็นเช่นนี้เพราะนมมีสารบางชนิดช่วยป้องกันเซลล์ผิวชั้นนอกของถุงลมมิให้ได้รับอันตรายจากการสูบบุหรี่
นอกจากนั้นการดื่มนมเพียงหนึ่งแก้วก่อนนอนยังช่วย ให้นอนหลับง่าย ซึ่งเป็นผลมาจากกรดอะมิโนทริปเฟน ( Tryptophan ) ที่อยู่ในนมนั่นเอง อีกทั้งยังช่วยเพิ่ม สารไทโรซิน ( Tyrosine ) ในสมองซึ่งทำหน้าที่ยับยั้งการผลิตโดปามีนและนอร์เอพิเนฟรีน เป็นผลให้สมองคิด ไวและมีความจำดีขึ้นอีกด้วย
สำหรับคนที่ดื่มนมแล้วมีอาการท้องเสีย ที่เรียกว่า แพ้แล็กโทส ที่อยู่ในนม วิธีแก้อาการเหล่านี้คือ ให้เริ่มดื่มนมในปริมาณน้อยๆ แล้ว ค่อยๆ เพิ่มปริมาณการ ดื่มมากขึ้นอย่างช้าๆ อาการท้องเสียก็จะหายไปในที่สุด นอกจากนี้การดื่มนมปรุงแต่งรสจะไม่ทำให้เกิดอาการ แพ้มากเท่ากับการดื่มนมสด เนื่องจากนมเหล่านี้จะผ่านเข้าสู่ระบบของร่างกายช้ากว่านมสด
ไม่ว่าคุณจะอยู่ในวัยใดหรือเพศใดก็ดื่มนม ได้ทุกวันและทุกเวลา และคงไม่มีใครปฏิเสธคุณค่าของนมที่มีส่วนช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีให้อยู่กับคุณไปได้อีกนานนาน
ที่มา : กูร์เมท์ แอนด์ ควีซีน
